ดูแลสัตว์เลี้ยง ใน ตลิ่งชัน, กรุงเทพมหานคร

เขตตลิ่งชัน เป็นหนึ่งในห้าสิบเขตของกรุงเทพมหานคร เขตตลิ่งชันเป็นพื้นที่รอบนอกทางทิศตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยาที่เรียกกันทั่วไปว่า "ฝั่งธนบุรี" อำเภอตลิ่งชันจึงได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็น เขตตลิ่งชัน ส่วนตำบลต่าง ๆ ได้เปลี่ยนฐานะเป็นแขวงตามไปด้วย จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2541 พื้นที่เขตทางฟากตะวันตกของถนนกาญจนาภิเษกได้ถูกแบ่งและจัดตั้งเป็นเขตใหม่ คือเขตทวีวัฒนา ทุกวันนี้พื้นที่ส่วนใหญ่ของเขตยังคงเป็นพื้นที่เกษตร ได้แก่ สวนผัก สวนผลไม้ โดยผลไม้ที่เป็นผลไม้ดั้งเดิมของที่นี่ คือ มะเฟือง แต่ปัจจุบัน พื้นที่เกษตรกรรมกำลังลดลงไปอย่างมากจากการสร้างพื้นที่อยู่อาศัยเพื่อรองรับการขยายตัวของเมืองและการสร้างเส้นทางคมนาคม ในพื้นที่เขตตลิ่งชันมีทางสายหลักอยู่ 5 สาย คือ ถนนบรมราชชนนี ถนนราชพฤกษ์ ถนนพุทธมณฑล สาย 1 ถนนพรานนก-พุทธมณฑล สาย 4 และ ทางพิเศษศรีรัช แต่ผู้คนบางส่วนยังคงสัญจรไปมาทางน้ำโดยการใช้เรืออยู่ โดยมีคลองสายหลักอยู่ 8 คลองที่เกษตรกรสามารถใช้ในการเกษตร และสัญจร ได้แก่ คลองบางกอกน้อย คลองมหาสวัสดิ์ คลองชักพระ คลองบางระมาด คลองบางพรม คลองบางน้อย คลองบางเชือกหนัง และ คลองมอญ ส่วนในอนาคตอันใกล้นี้จะมี รถไฟฟ้าชานเมือง สายสีแดงอ่อน ช่วงบางซื่อ-ตลิ่งชัน (อยู่ระหว่างการดำเนินงาน) ซึ่งจะทำให้การเดินทางสู่เขตตลิ่งชัน มีทางเลือกมากขึ้น

เมื่อวิถีชีวิตในอีกมุมมองหนึ่งของชุมชนตลิ่งชัน เป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นว่าวิถีชีวิตของคนในสังคมไทยแม้จะเปลี่ยนไปตามกาลเวลา แต่โดยลักษณะของ ตลาดสด หรือตลาดนัด ที่เป็นศูนย์กลางของชุมชน ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม และการตั้งถิ่นฐานของชุมชนนั้น ๆ เช่น ถ้าใช้การคมนาคมทางบก ในการติดต่อค้าขาย เรียกว่า “ตลาดบก” หรือ ตลาดชุมชน ที่สามารถพบได้ทั่วไป ถ้าชุมชนใดใช้การคมนาคมทางน้ำเป็นสำคัญ ตลาดของชุมชนนั้น ก็เรียกว่า “ตลาดน้ำ” ตลาดน้ำจึงเป็นตลาดในลักษณะหนึ่งที่สะท้อนความเป็นอยู่ความ ผูกพันระหว่างสายน้ำและวิถีชีวิต ตลาดน้ำตลิ่งชัน ริมคลองชักพระได้เริ่มขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2530 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวไทย ขณะเดียวกันสภาพพื้นที่ของตลิ่งชันที่มีแม่น้ำลำคลองเชื่อมหลายสาย การเกิดขึ้นของเรือสินค้าที่จะนำผลิตผลมาค้าขายจึงไม่ใช่เรื่องยาก จุดเริ่มแรกของตลาดน้ำแห่งนี้ เริ่มจากแพไม้ไผ่หรือแพลูกบวบ พื้นแพปูด้วยไม้กระดานเรียงเชื่อมกันจำนวน ๕ แพ มีพ่อค้าแม่ขายพายเรือรอบโป๊ะ นักท่องเที่ยวสามารถเดินชมและซื้อสินค้าบนแพ ตลอดระยะเวลากว่า ๒๐ ปี ตลาดน้ำตลิ่งชันสามารถดำรงอยู่ได้ ปัจจัยสำคัญหนึ่งก็คือ ความสามัคคีของพ่อค้าแม่ขายที่ต้องการให้ตลาดเป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยว แต่ไม่ทำลายสภาพนิเวศต่างๆ ทั้งของตลาดน้ำและท้องถิ่นตลิ่งชัน

ขอแสดงความยินดีที่ได้สมาชิกในครอบครัวเป็นสัตว์เลี้ยงตัวใหม่ของคุณ! ไม่ว่าคุณจะมีสัตว์เลี้ยงหลายตัวหรือนี่เป็นครั้งแรกสำหรับคุณนี่เป็นช่วงเวลาที่น่าตื่นเต้น อีกไม่นานคุณจะได้รู้จักพฤติกรรมและนิสัยใจคอตามปกติของสัตว์เลี้ยง แต่ก่อนที่คุณจะเพลิดเพลินกับเพื่อนใหม่ เพื่อสุขอนามัยที่ดีก็ควร พาสัตว์เลี้ยงไปตรวจสุขภาพและรับวัคซีน เพื่อสุขภาพที่ดีของสัตว์เลี้ยงและตัวคุณเอง

ห้าสิ่งที่ควรรู้ก่อนพาสัตว์เลี้ยงตัวใหม่ไปพบสัตวแพทย์เป็นครั้งแรก

1.อย่าล่าช้า แม้ว่าลูกแมวหรือลูกสุนัขตัวใหม่ของคุณจะดูแข็งแรงสมบูรณ์ แต่คุณควรให้สัตว์เลี้ยงของคุณตรวจร่างกายโดยเร็วที่สุดหลังจากพาเขาเข้าบ้าน สัตวแพทย์ของคุณอาจตรวจพบปัญหาทางการแพทย์ที่ไม่ปรากฏชัดในตอนแรก เช่นสภาพผิวบอบบาง หรือสัญญาณของหัวใจพิการแต่กำเนิด นอกจากนี้คุณจะต้องทำความรู้จักและสร้างสัมพันธ์ที่ดีกับสัตวแพทย์ เพราะเมื่อสัตว์เลี้ยงมีอาการเจ็บป่วยหรือเหตุฉุกเฉิน คุณจะได้แน่ใจว่าสัตว์เลี้ยงของคุณสามารถรับการดูแลได้อย่างทันเวลา

2. มีความคาดหวังที่สมเหตุสมผล น่าแปลกใจที่เราได้พบกับเจ้าของสัตว์เลี้ยงรายใหม่จำนวนมากที่มีความเข้าใจผิดว่าสัตว์เลี้ยงตัวใหม่ของพวกเขาไม่จำเป็นต้องฉีดวัคซีนกระตุ้นการตรวจไวรัสหรือการถ่ายพยาธิเพราะมีคนบอกพวกเขาว่าสัตว์เลี้ยงนั้น “มีครบทุกอย่าง” ลูกสุนัขและลูกแมวจำเป็นต้องได้รับการฉีดวัคซีนและถ่ายพยาธิเป็นระยะ ๆ จนถึงอายุที่กำหนด (อายุนี้อาจแตกต่างกันไปในแต่ละท้องที่) หากไม่ทราบประวัติวัคซีนของพวกเขาพวกเขาอาจต้องการตัวกระตุ้นบ่อยขึ้นในตอนแรกเพื่อให้แน่ใจว่ามีภูมิคุ้มกันในการป้องกันไวรัสบางชนิด

3.ทำหมัน บางคนคิดว่าต้องให้สัตว์เลี้ยง เช่น หมาหรือแมว ถึงวัย “ติดสัด” ก่อนจึงทำหมันได้ แต่ที่จริงแล้วการทำหมันให้สัตว์เลี้ยงก่อนสัตว์เลี้ยงผสมพันธุ์ครั้งแรกจะลดโอกาสการเป็นมะเร็งเต้านมได้ถึง 90% แมวตัวผู้ที่ได้รับการทำหมันเร็วจะลดปัญหาการฉี่สร้างอาณาเขตได้อีกด้วย การค้นพบใหม่ ๆ เกี่ยวกับผลกระทบในระยะยาวของการทำหมันได้รับการเผยแพร่เมื่อเร็ว ๆ นี้ มีหลายสิ่งที่ต้องพิจารณาในการกำหนดเวลาที่ดีที่สุดในการทำหมันให้แมวหรือสุนัข รวมถึงสายพันธุ์ด้วย พูดคุยกับสัตวแพทย์ของคุณเกี่ยวกับสิ่งที่ดีที่สุดสำหรับสัตว์เลี้ยงตัวใหม่ของคุณรวมถึงข้อกังวลใด ๆ ที่คุณอาจมี

4. หมัดเห็บพยาธิหัวใจและหนอนในลำไส้ มีความจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับเจ้าสัตว์เลี้ยงประเภทสุนัขและแมว ที่ต้องนำสัตว์เลี้ยงของคุณไปพบสัตวแพทย์เพื่อ หยดยาป้องกันเห็บหมัด และถ่ายพยาธิอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในปัจจุบันมีปรสิตหลายชนิดซึ่งไม่เคยพบเห็นก่อนหน้านี้ ทำให้เกิดโรคพยาธิหัวใจ (เกิดจากพยาธิที่พัฒนาในหัวใจและแพร่กระจายโดยยุง)

ศาลแม่โพสพในวัดศิริวัฒนาราม แขวงบางพรม เขตตลิ่งชัน กรุงเทพฯ ฝั่งธนบุรี เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ ของชาวไร่ชาวนา ในเขตุตลิ่งชัน “แม่โพสพ” หรือ “เจ้าแม่โพสพ” เทพีแห่งข้าว ที่คนไทยและกลุ่มชนชาติอื่นในพื้นที่อุษาคเนย์เชื่อกันว่า ข้าวมีเทพธิดาประจำอยู่ ชาวบ้านไทยทั่วไปในภาคกลางและภาคใต้ จะเรียกนามท่านว่า “แม่โพสพ” ส่วนคนอีสานเรียกว่า “แม่โคสก” โดยมีความเชื่อว่า ถ้าหากผู้ใดปฏิบัติดีปฏิบัติชอบต่อต้นข้าวเม็ดข้าว ก็จะส่งผลให้เกิดความมั่งคั่ง สุขสมบูรณ์ ซึ่งชาวนาในช่วงเวลาของฤดูกาลทำนา โดยชาวนาไทยจะสักการะเซ่นไหว้ เพื่อจะให้ได้ผลผลิตที่ดีตามฤดูกาล ไม่ว่าจะเป็นในท้องนาเมื่อทำพิธีทำขวัญข้าว หรือที่ยุ้งฉาง (เพื่อเก็บข้าวเปลือกไว้กิน ขาย และทำเป็นพันธุ์ข้าวในฤดูกาลหน้า) ของตนเองเมื่อเก็บข้าวขึ้นยุ้ง (สิ่งปลูกสร้างสําหรับเก็บข้าวเปลือก) และอาจด้วยเหตุนี้ เราจึงไม่ค่อยเห็นศาลแม่โพสพมากนัก

วัดแห่งนี้มีศาลแม่โพสพ โดยมีประวัติอยู่ว่า ในสมัยต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีชาวบ้านผัวเมียแช่ข้าวสารไว้ค้างคืนและตั้งใจจะมา โม่เป็นแป้งข้าวเจ้าไว้สำหรับทำเส้นขนมจีน แต่ครั้น พอรุ่งเช้าข้าวสารที่แช่ไว้ ก็ได้งอกเป็นต้นข้าว และชาวบ้านก็เชื่อว่าเป็นลางร้าย ทั้งสองตายายเลยเอาข้าวสารงอกไปผสมดินปั้นเป็นรูปแม่โพสพขึ้นไว้ แล้วตั้งศาลทรงไทยขึ้นเป็นที่ประดิษฐานที่สี่แยกจุดตัดของคลองในย่านนั้น แต่รูปปั้นแม่โพสพองค์เดิมถูกขโมยไป ชาวบ้านจึงช่วยกันจัดหารูปแม่โพสพองค์ใหม่ แล้วย้ายศาลมาตั้งในวัดศิริวัฒนารามที่อยู่ใกล้เคียง เพื่อให้ใกล้หูใกล้ตามีคนคอยช่วยดูแล ในวัดศาลแม่โพสพในวัดศิริวัฒนาราม ก็ยังมีแม่นางกวักและพระแม่ธรณีบีบมวยผม (สันนิษฐานว่าแนวคิดพระธรณีมีวิวัฒนาการมาจากแนวคิดเทพเจ้าและพระแม่แห่งพื้นดิน) นั่นคือนอกจากแม่โพสพจะเป็นเทพธิดาแห่งข้าวแล้ว ยังเป็นที่เคารพในฐานะ “เทพีแห่งความอุดมสมบูรณ์” ของคนค้าคนขายด้วย

ต่อมาเมื่อสัก 20 กว่าปีมานี้ มีการเรี่ยไรเงินเพื่อสร้างศาลถวายให้ แม่โพสพใหม่ เป็นคอนกรีต มีหน้าบันปั้นรูประบายสีเป็นแม่โพสพสวยงาม เหมือนกับรูปประติมากรรมที่ประดิษฐานอยู่ภายใน คือทำเป็นรูปสตรีนั่งพับเพียบเรียบร้อย มือถือรวงข้าว

ทุกวันนี้ทุ่งนาแถบบางพรมหมดไปหลายสิบปีแล้ว แต่ศาลแม่โพสพก็ยังเป็นที่เคารพสักการะของชาวบ้าน โดยจะมีการจัดงานสมโภชประจำปีขึ้นพร้อมกับงานประจำปีของวัดศิริวัฒนารามในช่วงเดือนมีนาคม แถมในศาลยังมีการนำเอารูป แม่นางกวัก (เป็นเทพีแห่งโชคลาภตามคติไทย) มาตั้งรวมกันไว้ด้วย

เกร็ดความรู้ : พิธีรับขวัญแม่โพสพ สำหรับข้าวพันธุ์พื้นเมืองโดยทั่วไปจะเริ่มตั้งท้องประมาณต้นเดือน ๑๑ (โดยประมาณจะอยู่เดือนตุลาคม) ยกเว้นในพื้นที่ภาคใต้ที่ข้าวจะเริ่มตั้งท้องประมาณเดือนอ้าย (ประมาณเดือนธันวาคม) และเมื่อข้าวเริ่มตั้งท้องชาวนาก็จะสร้างศาลเพียงตาชั่วคราวขึ้นแล้วใส่เครื่องสังเวยรับขวัญแม่โพสพ และเพื่อเป็นการเตือนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ช่วยดูแลอย่างใกล้ชิด เครื่องเซ่นแม่โพสพ มีข้าวปลา กล้วย อ้อย ถั่ว งา ขนม ผลไม้รสเปรี้ยว แป้ง กระจก เสื้อ หวี พิธีรับขวัญแม่โพสพนี้ ภาคใต้เรียกว่า พิธีคดข้าว ภาคกลางบางถิ่นเรียก ส่งข้าวบิณฑ์ ทางเพชรบุรีเรียกว่า พิธีทำขวัญข้าว เพื่อรับขวัญแม่โพสพที่เริ่มตั้งท้อง ชาวนาเพชรบุรีนิยมจัดพิธีนี้ในวันศุกร์ ข้างขึ้น เดือน ๑๒