พี่เลี้ยงเด็ก

อย่างที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าแทบจะเป็นไปไม่ได้เลยที่คุณจะรู้ได้ว่าพี่เลี้ยงคนใดไว้ใจได้หรือไม่ จนกว่าจะได้พูดคุยเพื่อประเมินนิสัยใจคอเบื้องต้นหรืออาจต้องให้พี่เลี้ยงเด็กคนนั้นทดลองงานสักระยะหนึ่งก่อน ใส่ใจขอแนะนำวิธีการและขั้นตอนดังต่อไปนี้เพื่อให้พ่อแม่หรือผู้ปกครองไปใช้เพื่อตรวจสอบพี่เลี้ยงเด็กก่อนตัดสินใจว่าจ้าง

• ตรวจสอบข้อมูลส่วนตัว ได้แก่ ชื่อ นามสกุล ที่อยู่ และหมายเลขโทรศัพท์ที่สามารถติดต่อ รวมไปถึงประวัติการศึกษาเพื่อให้แน่ใจว่าเป็นตัวตนของพี่เลี้ยงเด็กคนนั้น ๆ จริง
• ต้องมีการตรวจสอบประวัติการทำงานจากสถานที่ทำงานที่ผ่านมาเพื่อให้แน่ใจว่าพี่เลี้ยงเด็กคนดังกล่าวนั้นเคยมีประวัติหรือพฤติกรรมที่ทำให้พ่อแม่หรือผู้ปกครองที่เคยใช่บริการก่อนหน้าไม่สามารถไว้ใจพี่เลี้ยงเด็กคนดังกล่าวหรือไม่
• การเลือกใช้พี่เลี้ยงเด็กจากบริษัทจัดหางานหรือเอเจนซี่ (Agency) เป็นอีกวีธีที่ช่วยตรวจสอบได้ เพราะทางบริษัทจัดหางานได้เก็บข้อมูลเบื้องต้นของพี่เลี้ยงเด็กไว้แล้ว และอาจมีข้อมูลประวัติการทำงานจากนายจ้างเก่าด้วย
• หลังจากตกลงว่าจ้างและเริ่มงานก็ควรเฝ้าดูแลพฤติกรรมและติดตามการปฏิบัติหน้าที่ของพี่เลี้ยงเล็กอยู่ตลอดเวลา พ่อแม่หรือผู้ปกครองบางท่านอาจจะดูแลควบคู่ไปกับพี่เลี้ยงเด็กสักระยะหนึ่งก่อนเพื่อให้แน่ใจว่าพี่เลี้ยงเด็กสามารถทำงานได้ตามที่รับมอบหมาย หากพ่อแม่เองไม่มีเวลาอาจจะให้บุคคลอื่นที่ท่านไว้วางใจคอยสังเกตพฤติกรรมของพี่เลี้ยง
• พ่อแม่หรือผู้ปกครององต้องหมั่นสังเกตพฤติกรรมและความเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ของลูกท่านด้วย เช่น หากลูกของท่านแสดงออกว่าไม่มีความสุข มีความตระหนกหวหวาดกลัวเมื่อต้องอยู่กับพี่เลี้ยง หรือ ลูกรักของท่านมีอุบัติเหตุบ่อยเหลือเกิน ซึ่งเป็นอุบัติเหตุที่ไม่น่าจะเกิดขึ้นหรือสามารถหลีกเลี่ยงด้ เช่นเดี๋ยวหกล้ม หัวโน ยุงกัดเต็มตัว มีรอยฟกช้ำจากการชนขอบโต๊ะ พ่อแม่ไม่ควรละเลยและเร่งตรวจสอบถึงสาเหตุของอาการดังกล่าว

การที่พ่อแม่ผู้ปกครองจะเลือกใครสักคนเพื่อมาทำหน้าที่เป็นพี่เลี้ยงเด็กดูแลบุตรหลานของตัวเองนั้น พ่อแม่ผู้ปกครองย่อมต้องการทราบข้อมูลที่สำคัญ ๆ ของพี่เลี้ยงเด็กท่านนั้น การตั้งคำถามเพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นจริง และเพื่อทำความรู้จักกับพี่เลี้ยงคนดังกล่าวจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก ในเริ่มแรกพ่อแม่ผู้ปกครองอาจถามเกี่ยวกับประวัติส่วนตัว ประวัติการทำงาน แล้วค่อยถามเกี่ยวกับทัศนคติ ความรู้ ความเข้าใจในการปฏิบัติงาน คำถามที่พ่อแม่ใช้ถามควรเป็นคำถามที่เป็นด้านจิตวิทยาบ้าง ไม่ถามคำถามที่ได้คำตอบแค่ใช่หรือไม่ใช่ คำถามควรเป็นคำถามที่ให้อธิบายประสบการณ์หรืออาจให้ยกตัวอย่างเหตุการณ์เพื่อทดสอบความเข้าใจและความรู้ความสามารถ และนิสัยใจคอของพี่เลี้ยง คำถามและคำตอบอาจเป็นได้ดังตัวอย่างดังต่อไปนี้:

คำถาม ทำไมถึงอยากทำอาชีพพี่เลี้ยงเด็ก?
คำตอบที่คาดหวัง ผู้ที่จะทำอาชีพพี่เลี้ยงเด็กโดยพื้นฐานแล้วจำเป็นจะต้องเป็นผู้ที่มีนิสัย รักการอยู่กับเด็กหรือชอบการเลี้ยงเด็ก

คำถาม เคยมีประสบการณ์มาก่อนหรือไม่ เป็นระยะเวลานานเท่าใด
คำตอบที่คาดหวัง เป็นที่แน่นอนอยู่แล้วว่า พ่อแม่ต้องการผู้ที่มีประสบการณ์การเลี้ยงเด็กมาก่อน ซึ่งอย่างน้อยควรมีประสบการณ์ ในการดูแลหรือเลี้ยงเด็กมาสัก 3-5 ปี หรืออาจเป็นผู้ที่เคยมีบุตรมาก่อน

คำถาม ให้บอกเล่าประสบการณ์ทำงานที่ผ่าน ๆ มาในอาชีพพี่เลี้ยงเด็กที่เคยทำผิดพลาด ว่าเป็นเหตุการณ์ใด เพราะอะไร และแก้ปัญหาดังกล่าวอย่างไร
คำตอบที่คาดหวัง คือความผิดพลาดเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่คนทั่วไปอาจทำได้ ซึ่งขึ้นอยู่กับการพิจารณาของพ่อแม่ผู้ปกครองแต่ละท่าน แต่ถ้าพี่เลี้ยงเด็กท่านนั้นจะบอกว่าไม่มีเลยคงไม่เป็นความจริง หรือหากตอบมาว่าเคยประมาทจนทำให้เด็กได้รับอันตราย พ่อแม่ผู้ปกครองคงจะตัดสินใจได้ทันที อีกอย่างหนึ่งตั้งคำถามในลักษณะนี้ถือเป็นการวัดความจริงใจในการตอบของพี่เลี้ยงได้เช่นกัน

ในกรณีที่พ่อแม่มีความจำเป็นต้องใช้บริการฝากเลี้ยงเด็กที่บ้านพี่เลี้ยง พี่เลี้ยงเด็กถือเป็นอีกบุคคลที่มีความสำคัญต่อพัฒนาการของเด็ก โดยเฉพาะวัยทารกและในช่วง 1-5 ปีแรก พ่อแม่ควรแน่ใจว่าพี่เลี้ยงเด็กจะช่วยส่งเสริมพัฒนาการของลูกน้อยตามช่วงวัยที่เหมาะสมในทุก ๆ ด้านดังนี้

1. พัฒนาการทางด้านร่างกาย
2. พัฒนาการด้านสติปัญญา
3. พัฒนาการด้านภาษา
4. พัฒนาการด้านสังคม
5. พัฒนาการด้านอารมณ์

โดยส่วนใหญ่การรับเลี้ยงเด็กที่บ้านพี่เลี้ยงจะมีเด็กที่อายุต่างกันอยู่ร่วมกัน พี่เลี้ยงต้องเข้าใจความแตกต่างของช่วงวัยไม่ว่าจะเป็นด้านร่างกาย สติปัญญาและอารมณ์ พี่เลี้ยงต้องมีกิจกรรมที่เด็กต่างวัยสามารถทำร่วมกันได้ อาจจะเป็นไปในเชิงมอบหมายให้เด็กที่โตกว่ารับผิดชอบงานเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่นเก็บของเล่นให้เป็นระเบียบ สอนให้รู้จักแบ่งปัน ดูแลเด็กที่เล็กกว่า ช่วยปลอบโยนเวลาที่น้องงอแง และสอนให้เด็กเล็กรู้จักเชื่อฟังและเคารพผู้อื่น โดยทั้งหมดนี้ต้องอยู่ภายใต้การดูแลของพี่เลี้ยงอย่างใกล้ชิด พี่เลี้ยงสามารถสอนให้เด็กที่โตอ่านหนังสือนิทานง่ายๆ หรือให้เล่าเรื่องจากภาพ แล้วผลัดกันแสดงบทบาทตามเรื่องราวและให้เด็กทุกคนมีส่วนร่วมอย่างสมวัย เมื่อเป็นเช่นนั้นเด็กจะได้เรียนรู้การปรับตัวเมื่อต้องอยู่ร่วมกับผู้อื่น เคารพกฎกติกา กล้าแสดงออก และมีน้ำใจต่อผู้อื่น ซึ่งทั้งหมดนี้ถือเป็นการส่งเสริมพัฒนาให้เด็กแต่ละวัยได้เป็นอย่างดี